AK
ADEM
IA M
UZY
CZNA
im.
S
tanisław
a
Mon iu s
zk i w
G
dańsku
Danut
a Szla
gowsk
a
MUZ
YKA
BAR
OKU
Gdańsk
1
998
Skrypty
i
Podręc
zniki
29
ISSN 08
60-5750
WY Di\WN ICTWO
MADEM Il M UZYCZNEJ
It ll " MilII luli lki
\V
Gdrllh kll
Spis
treści
JYSTĘP
... •......•.....•...•...•... •..•....•.......•.•• ••• •• •. •• •• •• •.• •••• ••• •• •.•.••..••..••..•...•....•...•.•••. •.. ••• •• •••• •. •• ••
9
I. BAROK... ................................................. .• .. •... •. ... •• .. .•. .. ............ ........ ....................••. .. • II
1. POJI;CIE ........ ....................... ... ... .. ... .... .... ..... .. .. .. .. .. ... .. ............................... ... ... . .. I I
\ IIhtll41
Janu sz
KIII~,~U\VII"I
lL'dllkhll
ull c:-.ulll y
'Ibrcs n IlllL szkicw ic/.
Hckna NOW, lk uws k;L
Krzyszto f Spc rs ki
2.
CHRONOLOGIA ..... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .... .. .................................. ...... ... .. .. ...... . .. .. ... ... .. .. ..
17
3.
PRÓBA CI·IARAKTERYSTY KI ...... ... ... ............... .. .. ... .. .. .. ....... .. .. .............................
23
II.
R ETORyKA ........................... ... .... ... ............................................... .... .......... ... .. .......
29
l.
T EO RIA AFEKTÓ w .... .. .... .. .. .. . .. .. ..... .•....••.•••...••..••. .•. .. .• .. .. .. .. .... .. .. .. .... .. ............•..
32
2.
F IGURY RETORyCZNO-MUZyCZNE.. .. .... .. .. ... .. .. .... .... ...•...... •..• .•.. •• .......... .. .. ... .. ....
33
l .
FigUły
podslmvowe.... ..... .... ... ... .... ...... ... .. ... .... ....
.. .. .. .. ... .... ......... .... ....... ...... . 35
2. Figwy
uzupełniające
..................... .. .. .. ... .. .. ....... ..... .. .. .... ........................... ...
44
Skład
i
przygoto wanie do dru ku :
Zo fia Warda
Pi o tr
Stępieli
..
46
l
t
3.
PROGRAMOWOS C .... .... ...••..••..••.••..••...•. ... .... .. .... .. .. .. .. .. .. .. ..... ... .. .............•..•.••• ..• •
III.
STYLE ....................................... .... .... ........ .. ........................ ............ .......... ............ ... 52
Korek ta :
Kata rzyna S'll1 H.:: rck
l.
DWIE f'RAKTYKI: f'RIMA I SECON DA f'RATI CA (STI LE ANTICO I MODERNO) ..•...••.
53
1. /. Basso cOnlinllo ....................... .. .. ... .. .... .. ........ .
....... .. .... ... ... ............... ... .... .. .
56
1.2. Mo// odia akompaniowal/a ..... .. ....... .. .. .. .. ....... .. ........... .... ...... ... .......... ..... ... 60
/ .3.
S/yl
kO/lcer/ujący:
slile concer/ato
i
stile co//Ce/"Io .
..... ........ .... ........ .... ... ...
70
/.4.
Styl bel camo
... ........ .... ...... .. ... .... ............... .... ... .. ...... ... .. .... .... .. .......... .. ... ...
78
I
l
l
D ruk:
Druk arni a Wydawnictwa Diecezj i
Pelplińskiej
"Bcrnardi num"
83~
130 Pelp li n, ul. Bpa Dominika I I
2.
TRZY STYLE:
KOŚCIELNY,
TEATRALNY I KOMNATOWY (KAMERALNy) •• .•• .••..••...
95
I
1
,
3.
STY LE NARODOWE ..... .......... .. .. ..... .. .. .. ... .... .. ... .. .. .. .. .. .. ............................ . .. .... .. ..
97
Seria : Skrypty
i
Podręczniki
29
IV.
STRU KTURA
DZiEŁA
........................ ................................................................. 104
ISSN 0860-5750
I
1. FAKTURA .••..•• .. ... ... .. .. ..... .. .. ... .. .. .. .. .. .. .. .....••...••..••..••.. ••..•. ... .. .. .. ...... .. ....... ... .... . 104
1. / . Rodzaj
środków
wyko//awczych
... .... ... .. .......... ......... .... ... .. .. .. .... ... .. ... .... ...
104
/ .2.
Wielko.~i:
obsady...... .. .. .... .... .. ... ... ...... ............... .. .. .... .... ... .. ... ..... ........ .. .. .. . 106
1.3. Sposób koordynacji pm'zczegófn)'cll gfosów ..... ..... .. .... ........ ....... .. ... .. .... .. . 111
Na
okładc<;::
Jan
Joh~nnc.~
Vcnnc.::r:
Pnlem""i"
m'IJ_~ly (r'~I!;IIICnl)
I
•
. Wydan o z sub wencji Mini sterstwa Eduka cji Narodowej
Copy n ght
©
by Wydawn ic two Ak ademij M uzycznej
w
Gda(l s ku 1998
2. SYSTEM
OŻW!E;KOWY
.. ..... .............................. .. ... .. .... .... .... ... .. .. .... ...... . .. ............ 111
I
,
3 .
TONALNOŚĆ!
!IARMONIKA •..••..••..••..•..... ... .... .. ... .. ... .. .. .. .... .. .... ...... ....•..•..•..••. ..
117
4 . M ELODyKA ............. .. ......... .. .. .... .. .. .... .. .. ..... .. .. .. .. .. .. .. ............. .......... ... .. .. ........ . 122
l
7
,'1,1\ /rdd
/)/1111/111 S::.J"!:.II
II'Skll :
..
MII:)'k(/ IlIImkll
..
(,
\II.
]']tAKTYKA WY]<ON I\ WCZA ......................................................................... 235
5. RyTMIKA ............... .. .................... .. .. ...... .. .. ..... ... .. .. ........................................... 124
,
"'DO'IN'~'.'VO
........................................................... 237
. I ,
..
........................................
6. KONSTRUKCJA FORMY .............................................................. ............ ..... ......
J
27
2.
R EA LI ZACJA tlASSO
CO NTlNUO ...... ...... ................ ... .............. ........................... 248
V. GATUNKI I FORMY MUZYCZNE .................................................................. ... . 135
3. ORGAN tZACJA CZAS U MU1.YCZNEGO .... .. ...................................... .. ..... ........... .
251
.
.
,
",.
........ ................ .......... ............ .. ..
1. GATUNKJ l FORMY
PRZEJĘTE
Z RENESANSU .. .•..•• ..• ••.••..•....•..••..••...•. ................. 137
/ . / .
Muzyka wokalI/a....... ..
0.0 •• ".0 ••••••••••••• 0.0 ••••• 0.0 ••• , •••••••••••••••••••••••••••• ••••• ••••• " •••
J
37
1.1. 1. Madrygal ....................... ........................................ ....................... ................. 137
., DYN ""KA
........ ............................................ 254
5.
ARTYKULACJA ................. .................... ..................... .. .. .... ................... .......... ..
255
1.1.2. Motct ................................... .. ........... .. ... ............................ ................. ........... 1311
1.1.3. Msza ..... .. ... .................... ............... .............................................. .............. ..... 139
6
GĘ
·S,,·YKUl
ACJA I MIMtKA ..................... .. ................ ................... .. ................. ...
257
•
•
1.104.
Pasja .............................................................................................................. 140
1. 1.5.
Picśń
.............................................................................................................. 141
7. DOBÓR
ŚRODKÓW
WYKONAWCZYCH .... ...................... .... .................... ........ ..... 259
1.2. Muzyka illstmmel1/(l/I/a ....................... .. ...................... ...... ............ .. ....... .. /42
1.2. 1. Canzona ............................................ ...... ....................................... .... .. .. ........ 142
V]
J
I.
AN
EKSY ..............................................................................................................
260
1.2.2. Capriccio. fantazja. preludium. riccrcar, toccata ............................................
142
1.2.3. \Variacjc......................................................................................................... 144
.......... ..... ................................
260
"
'
.
.
.............. ........... ........... .... ....... .
ANEKS
,
D Z IELA
I
Ur,,'o,y
,ce"
'c'"e
.................. ............ .. .............. ... .....
260
p ...... .. ..........................
2' U rlVOIy
wokalI/c ..... .. .. ...... ... .. ...... ....... ....... .... ··.. ··.. ·
... .. ...... .......... .. ....... ... .. ..
268
3: Urwo/y il1sll'lllllel1talne
.................... ................................................. .... .... ..
280
4. Pisma
/eore/ycZl1e
.............................. .................... .....................................
290
2. GATUNKI I FORMY POWSTALE W BAROKU .........................................................
147
2.1 . Muzyka woka/lla ..... ............ .................. ..................................... .. ...... ....... 147
2.1.1 .
Opcra ........ .... .. .................... ...........................................................................
147
2.1 .2. Kantala ......................................................................................... ................. 153
2.1.3. Koncert woka lny ...................... ... .................... .............................................. 156
2.1.4. O ratorium ....... ...................... .... .......................................... ........................... 158
2.2. Muzyka instrumentalIIa ... .. ... .. .. .............. .. .................. .. ............... .. .. .. ....... 162
ANEKS II
TWÓRCY
.. .. .................. ...... ...... ..................
296
;.
Not~ biOgraficz/;~·k~;;l~·~;;;~;:;;:~·~;;;~;;~Cych
II'
epoce
baroku
.................. 296
2.
Tablica zbio/'cza : daty
życia
kompozylo/'ów
.... .. .................. .. ................ .. ...
344
2.2.1. 5uila ...... ........................................................ ................................................. 162
2.2. 2. Sona ta ........ ................................................................................... ................. 164
................................... ....... :..........
352
\
"YKAZ SKRÓTÓW
,v
..........................................
2.2 .3. Konccrl .. ......................... ...............................................................................
168
2.2.4. Fuga ....... ..... ... ............................................................................ ............ ........ 170
11/
/J
I.IOGRA FJA .............. ... .............
...... .... ........ ............. ...... .......................... .. ........ ... ...................
3
54
2.2.5 . Rondo ......................... .... ....... ........ ............. ................... ................................
171
2.2.6. Uwcrlura ..................................................................................... ...................
172
SI'IS PRZyKl.ADÓIV .....................................................................·.. ·.................. .......................... 360
Sf'/S RySUNKÓIV....... ... .................................................................·.................................... ........ .. 363
3.TANCE....................................... .................... ...................................................
174
. ..... ... .... ....... ...............................
364
\
'P/<' TA BEL
•
.J
I,..
•
............................................................ .............. ..... .
VI. I NSTRUMENTARI UM ......................................................................................... 196
I . INSTRUMENTY .. ......................... ............................................. ..........................
196
1.1. lnstrllm e/l ty
s/rullowe ...............................................................................
/ 96
I.I.! . Instrumcnty smyczkowc .............................................. .. ..................... ...... ..... 196
1. 1.2 . Instn.uncn ty szarpanc ..................................................................................... 208
1.2.
ln.wrllmellly
dę/e
................. ........ ................ ....... ... .... ...
................... ...... ....
2/4
1.2. 1. In stmmcn ty d<;:tc drcwnianc ...................... .................... ................. ................ 2 14
1.2.2.
In strumcnty d{(tc blaszanc ................................... ..... .... .. ............... ....... .......... 2 !
8
1.3. Il/s/I'lI/11ellty klawiszowe ..................... .... .. .................. ......... .. ...... .............
222
1.4.
flis/rumel/ty
perkusyjne ........................... ....... ...................... ...... ..............
227
2. I NSTRUMENTACJA ... .. .................... .. .................. .. ... .. .................. .. ... ................. 228
,
"
Wstęp
Epoka baroku pojmowana jest
w
niniejszej pracy jako czas rozpostarty po-
mi «dzy
schyłkiem
XVI a
połową
XVIlI wieku.
I
Ta
przestrzeń
czasowa, obcjmu-
j:\ ca
około
150 lat,
obfitowała
w
wielką rozmaitość
zjaw isk muzycznych, cha-
mklcryzowala
się wyjątkową różnorodnością rozwiązań
kompozytorskich. Próby
systematyzacji
i
uogólnień są więc
IV
odni esien iu do tej epoki szczególnie skom-
1)likowanc. Ze
względu
na
ogromną liczbę
danych, istnieje
konieczność
dokony-
wan ia licz nych wyborów, daleko
posuniętej
selekcji, co
w
oczywisty sposób
Illusi
prowadzić
do uproszczeó. Pomimo tych
tlUdności,
autorka
zdecydowała się
na uj ((c ic prob lemowe, syntetyczne,
prezentując
zagadnienia, któ re jej zdaniem
są
szczególnie
ważne
dla zrozumienia fenomenu stylu barokowego,
określenia
spe-
cyfiki i bogactwa mu zycznej sztuki baroku.
" Muzyka baroku" lo kolejna publikacj a z serii
podręczników
Akademii Mu-
'l.ycznej w
Gdańsku poświęcona
dziejom muzyki.
2
Książka
adresowana jest
IWLcde wszystkim do studentów akademii muzycznych, uniwersytetów,
wyż
szych
szkół
pedagogicznych.
Ujęcie
problemowe uzasadnione jest
doświadcze
niem
wynikającym
z wieloletni ej praktyki pedagogicznej: z
reguły
znacznie
trudniejsze dla studentów i uczniów
szkół średnich
jest uchwycenie
właściwości
stylistycznych
wyznaczających kształt dzieła
muzycznego
niż zapamiętanie
określonych
faktów. Dlatego
też
przy opisie poszczególnych zjawisk koncentro-
wano
się
na
wyjaśnianiu
ich is toty, celowo
ograniczając faktografię. Znalazła się
ona
głównie
w aneksach,
gromadzących
wiele infonnacji
dotyczących
twórców
żyjących
w epoce baroku oraz ich
dzieł.
W
rezultacie -
książkę określić należy
raczej jako rodzaj propedeutyki stylu
barokowego
niż
systematyczny
wykład
faktograficzno-h istoryczny; wprowadze-
nie w podstawowe
pojęcia
i procesy, których zrozumienie
ułatwić może
pOnlsza-
nie
się
po niezm iernie
rozległym
obszarze mu zyki baroku . Napisana
została
w
nadziei ,
że będzie pomocą
w dociekaniach przyczyn
zróżnicowania
stylistyc zne-
I
Problematyka
zwią7..ana
z
chronologią
baroku omawi:ma jcst
w
rozdziale
J.
l
D. Szlagowska:
Kullura IIJ//Z)'CZIW omykl/.
Wydawnictwo Akademii Muzy(,:znej im. S. Moniuszki
w
Gdańsku. Gdańsk
1996 (wydanie trl.ccic); M. Wozaezyrlska:
Mu=yka
.~redniowiel.'Za.
Wydaw-
nictwo Akademii Muzycznej im. S. Moniuszki
w
Gdańsku. Gdańsk
1998 (wydanic czwarte); M.
Wozaczyńska:
Muzyka renesansu.
Wydawnictwo Akademij Muzycznej im. S. Moniuszki
w
Gdmisku.
Gdańsk
1996 (wydanie drugie).
[ Pobierz całość w formacie PDF ]